W dzisiejszym wpisie chciałbym nawiązać do uchwały SN z dnia 17.11.2011 roku (III CZP 5/11) odnoszącej się do kwestii, jaką jest odszkodowanie z OC sprawcy za najem pojazdu zastępczego. Sąd stwierdził w niej, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego.
W uchwale na próżno szukać szczegółowych wytycznych, na podstawie których moglibyśmy zweryfikować, czym są owe celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki w przypadku naprawy pojazd. W tym zakresie niezbędne jest zasięgnięcie do wniosków z praktyki.
Do niedawna jeszcze zakłady ubezpieczeń, wydając decyzję odnośnie czasu najmu pojazdu, powoływały się na technologiczny czas naprawy. Było to postępowanie nieprawidłowe. Określenie to dotyczy faktycznie przepracowanej liczby godzin zakładu naprawczego, czyli czasochłonności naprawy.
Wspomniana uchwała spowodowała, że w swoich decyzjach ubezpieczyciele zaczęli dodatkowo powoływać się na czas organizacyjny. Określenie to, podobnie jak celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, również nie mówi zbyt wiele…
Odszkodowanie z OC sprawcy za najem pojazdu zastępczego – jaki elementy są istotne przy określaniu wysokości odszkodowania?
W sporach sądowych co do okresu najmu niezbędny jest dowód z opinii biegłego. Z zaobserwowanej przeze mnie praktyki wynika, że biegli wyróżniają pojęcie efektywnego czasu pracy (choć to określenie według mnie nie oddaje jego istoty). Obejmuje on technologiczny czas pracy oraz m. in. przygotowanie stanowiska pracy, kodeksowe przerwy w pracy, czy schnięcie powłoki lakieru. Jedynie 60-80% technologicznego czasu naprawy stanowi ten efektywny czas naprawy.
Zatem konieczne jest wykonanie odpowiedniego rachunku matematycznego (czas technologiczny / 60-80% = czas efektywny). Tak obliczoną wartość należy zaokrąglić w górę do pełnych dni roboczych (czyli podzielić przez 8h). W ten sposób otrzymujemy wartość, którą ja określam jako rzeczywisty czas naprawy albo po prostu czas naprawy.
Czy rzeczywisty czas naprawy określa, jak długo można wynajmować pojazd zastępczy? Oczywiście nie! Jest on jedynie częścią czasu potrzebnego do naprawy i likwidacji szkody. O dodatkowych czynnościach procesu likwidacji szkody, których uwzględnienie jest konieczne przy wymierzaniu świadczenia stanowiącego odszkodowanie z OC sprawcy za najem pojazdu zastępczego, napiszę następnym razem.
Należy przybliżyć kwestię czynności procesu likwidacji szkody.
Są to czynności niezwiązane bezpośrednio z naprawą, ale niezbędne do jej wykonania, czynności wynikające z utrwalonej praktyki współdziałania podmiotów zaangażowanych w proces likwidacji, czy wynikające z faktu, że likwidacja szkody jest rozłożona w czasie. Należą do nich: przyjęcie pojazdu do warsztatu, oględziny pojazdu, wykonanie i zatwierdzenie kosztorysu, wydanie pojazdu, dni wolne od pracy. Jak łatwo zauważyć sam czas rzeczywistej naprawy może różnić się diametralnie od tak określonego całego procesu likwidacji szkody.
Niestety ubezpieczyciele nie zawsze chcą wskazywać w decyzjach, ile czasu zajęły poszczególne czynności w toku likwidacji szkody. W takich wypadkach warto jest po prostu zasięgnąć informacji w warsztacie naprawczym. Jeszcze lepiej jest, jeżeli takie informacje uwidocznione są na dokumentacji szkodowej. Dzięki temu łatwo jest obliczyć odszkodowanie za najem samochodu zastępczego.
Czynnościami, które z reguły najbardziej wydłużają likwidację szkody, są oględziny, zatwierdzenie kosztorysu naprawy oraz oczekiwanie na część zamienną. W tych kwestiach ubezpieczyciela posługują się pewnymi normami – standardami, które nie zawsze mają pokrycie w realiach konkretnej sprawy. Zdarza się, że do naprawy była potrzebna część zamienna, którą należało sprowadzić z zagranicy, co w efekcie wydłużyło oczekiwanie na rozpoczęcie naprawy. Natomiast ubezpieczyciel nie uwzględnił tej okoliczności i przyjął jak gdyby część była dostępna od ręki. Jest to oczywiście działanie nieprawidłowe. Niekiedy również bywa, że ubezpieczyciel nieprawidłowo ustala zakres naprawy. W takiej sytuacji potrzebne są dodatkowe oględziny. Oczekiwanie na wyniki dodatkowych oględzin również powinno być uwzględnione w czasie zasadnego najmu pojazdu.
Te pozornie mało znaczące i proste czynności mogą znacząco wydłużyć cały proces likwidacji szkody, wpływając tym samym na wymiar odszkodowania za najem pojazdu zastępczego. Dlatego należy zwracać szczególną uwagę właśnie na te dodatkowe czynności likwidacji szkody.
Podsumowując rozważania z obu wpisów:
Rzeczywisty czas naprawy [w tym technologiczny czas naprawy] + niezbędne czynności związane z likwidacją szkody = zasadny czas najmu pojazdu zastępczego = należne odszkodowanie z OC za najem samochodu zastępczego
Data ostatniej aktualizacji:
