Proces dochodzenia odszkodowania może wydawać się skomplikowany, zwłaszcza dla osób, które po raz pierwszy stykają się z systemem ubezpieczeniowym. Zarówno poszkodowany, jak i ubezpieczyciel mają swoje określone prawa i obowiązki, które regulują przebieg postępowania. Znajomość tych zasad jest kluczowa, aby skutecznie dochodzić należnych roszczeń i uniknąć opóźnień czy nieporozumień.
Prawa poszkodowanego w procesie dochodzenia odszkodowania
Prawo do terminowej wypłaty odszkodowania
Zgodnie z art. 817 Kodeksu cywilnego, ubezpieczyciel ma obowiązek wypłacić odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody. Jeżeli jednak wyjaśnienie wszystkich okoliczności wypadku wymaga więcej czasu, firma ubezpieczeniowa musi wypłacić bezsporną część świadczenia, czyli część, która nie budzi wątpliwości w toku postępowania likwidacyjnego w ciągu wspomnianych 30 dni, a resztę – niezwłocznie po ustaleniu odpowiedzialności. Taka konstrukcja chroni poszkodowanego przed nieuzasadnionym przedłużaniem postępowania.
Prawo do pełnej informacji
Poszkodowany ma prawo uzyskać pełną i przejrzystą informację o przebiegu procesu likwidacji szkody. Ubezpieczyciel musi poinformować o:
- przyjęciu zgłoszenia szkody,
- wymaganych dokumentach i dowodach niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności,
- stanie postępowania oraz ostatecznej decyzji.
Brak rzetelnej informacji jest naruszeniem obowiązków ubezpieczyciela i może być podstawą do złożenia reklamacji lub skargi.
Prawo do uzasadnienia decyzji
W przypadku odmowy wypłaty odszkodowania lub wypłaty w niższej kwocie niż żądana, ubezpieczyciel jest zobowiązany uzasadnić swoją decyzję na piśmie.
Poszkodowany powinien zwrócić szczególną uwagę na to uzasadnienie, gdyż umożliwia ono dalsze kroki prawne, takie jak odwołanie czy skierowanie sprawy na drogę sądową.
Prawo do odwołania
Każdy poszkodowany, który nie zgadza się z decyzją ubezpieczyciela, ma prawo złożyć reklamację. Ubezpieczyciel ma obowiązek rozpatrzyć ją w terminie 30 dni. W przypadku braku satysfakcjonującego rozwiązania można zwrócić się do Rzecznika Finansowego lub dochodzić swoich praw przed sądem.
Prawo do wglądu w dokumentację
Poszkodowany może żądać dostępu do dokumentacji zgromadzonej w trakcie postępowania likwidacyjnego. To ważne prawo, które pozwala kontrolować, jakie dowody zostały uwzględnione, oraz przygotować ewentualne dodatkowe argumenty na swoją obronę.
Obowiązki ubezpieczyciela w procesie wypłaty odszkodowania
Obowiązek rzetelnego rozpatrzenia zgłoszenia
Po otrzymaniu zawiadomienia o szkodzie ubezpieczyciel ma obowiązek niezwłocznie podjąć działania w celu ustalenia:
- odpowiedzialności za szkodę,
- wysokości odszkodowania.
Pierwsze kroki powinny być podjęte w ciągu 7 dni od zgłoszenia szkody. Ubezpieczyciel musi również poinformować poszkodowanego o tym, jakie dokumenty są wymagane do dalszego postępowania.
Obowiązek terminowej wypłaty świadczenia
Jak już wspomniano, podstawowym obowiązkiem jest wypłata odszkodowania w ustawowym terminie 30 dni. W przeciwnym razie poszkodowany może żądać odsetek za zwłokę, a w skrajnych przypadkach skierować sprawę do sądu.
Obowiązek uzasadnienia decyzji
Każda decyzja odmowna lub ograniczająca wysokość odszkodowania musi być szczegółowo uzasadniona. Taki obowiązek nie tylko chroni interesy poszkodowanego, ale również pozwala na szybką weryfikację działań ubezpieczyciela.
Obowiązek przekazania informacji o procedurze reklamacyjnej
Ubezpieczyciel musi poinformować poszkodowanego o przysługujących mu środkach prawnych, takich jak:
- procedura reklamacyjna,
- możliwość skierowania sprawy do Rzecznika Finansowego,
- prawo do skierowania sprawy na drogę sądową.
Obowiązek udostępnienia dokumentacji
Ubezpieczyciel musi umożliwić dostęp do zgromadzonej dokumentacji i wydać kopie dokumentów na żądanie poszkodowanego. Niedopełnienie tego obowiązku może stanowić naruszenie przepisów.
Co robić, jeśli ubezpieczyciel nie wywiązuje się ze swoich obowiązków?
Jeżeli ubezpieczyciel opóźnia wypłatę świadczenia, nie informuje o przebiegu postępowania lub odmawia uzasadnienia decyzji, poszkodowany ma kilka opcji działania:
- Reklamacja – w pierwszej kolejności należy złożyć reklamację bezpośrednio do ubezpieczyciela. Ma on 30 dni na odpowiedź.
- Skarga do Rzecznika Finansowego – jeśli reklamacja nie przynosi rezultatu, warto skorzystać z pomocy Rzecznika Finansowego, który wspiera poszkodowanych w sporach z zakładami ubezpieczeń.
- Postępowanie sądowe – w ostateczności poszkodowany może skierować sprawę na drogę sądową, aby dochodzić należnego odszkodowania wraz z odsetkami za zwłokę.
Podsumowanie – prawa i obowiązki
Prawa i obowiązki stron w procesie dochodzenia odszkodowania są ściśle określone przez przepisy prawa i powinny być respektowane przez obie strony. Jeśli poszkodowany zna swoje uprawnienia, ma większe szanse na skuteczne uzyskanie należnych świadczeń. Z kolei ubezpieczyciel, przestrzegając swoich obowiązków, przyczynia się do rzetelnej i sprawnej likwidacji szkód. Warto pamiętać, że wszelkie naruszenia można skutecznie egzekwować, korzystając z dostępnych środków prawnych.
Data ostatniej aktualizacji:
