Precedensowy spór wygrany przez dealera samochodowego z importerem aut
Nasz klient – dealer samochodów osobowych – uzyskał korzystny wyrok sądowy w precedensowej sprawie z importerem aut popularnej marki.
Importer (spółka zarządzająca siecią dilerską pojazdów w Polsce) domagał się unieważnienia oświadczenia dealera o natychmiastowym wypowiedzeniu umowy autoryzowanej stacji obsługi. Dealer ten po kilkunastu latach współpracy wypowiedział umowę z uwagi na naruszenia po stronie importera. Sąd Okręgowy oddalił żądanie importera, uznając że dealer miał prawo wypowiedzieć umowę natychmiastowo.
Spór ma szerszy kontekst. Jego źródło sięga zdarzeń, które zaszły w latach 2021 i 2022 r. W tym okresie nasz klient został dotknięty przez importera anulacją kilkuset zamówień na pojazdy przeznaczone do odsprzedaży swoim klientom. Importer nie zrealizował przedmiotowych zamówień, uzasadniając to trudną sytuacją produkcyjną (ograniczenia związane z pandemią Covid, wojną w Ukrainie itp.). Przeczył temu jednak fakt, że w tym czasie na rynek polski importer dostarczał pojazdy w znacząco zwiększonej liczbie. Dealer wielokrotnie komunikował protesty, skargi, zastrzeżenia i prośby o wyjaśnienie sytuacji. Jednak nie spotykało się to chęcią wyjaśnienia sprawy ze strony przedstawicieli importera. Ostatecznie skutkowało to wypowiedzeniem dealerowi umów współpracy przez importera (umowy autoryzacji dealera i umowy autoryzowanej stacji obsługi). Nasz klient uznał to za akt retorsyjny i sprzeczny z prawem. Miało to miejsce w okresie, kiedy nasz klient realizował wielomiesięczny cykl inwestycyjny narzucony przez importera (dostosowanie do nowych standardów dealerskich, przebudowy obiektów itp.). Z tych przyczyn, z uwagi na kilkumilionowe szkody, zdecydował się na wniesienie powództwa sądowego przeciwko importerowi. Spór ten jest aktualnie rozpoznawany w innej sprawie sądowej.
Importer wypowiedział umowy z zastosowaniem 1-rocznego okresu wypowiedzenia odnośnie umowy dealerskiej i 2-letniego terminu odnośnie umowy dotyczącej obsługi serwisowej aut. Po upływie roku dealer zdecydował o jednostronnym zakończeniu współpracy w zakresie obsługi serwisowej, szeroko uzasadniając swoją decyzję. Stały za nią powstałe już wcześniej oraz dalsze nieprawidłowości i naruszenia ze strony importera.
Wyrok ma charakter precedensowy, ponieważ Sąd Okręgowy dopuścił możliwość stosowania do umowy selektywnego systemu dystrybucji zapisów wprost w tej umowie niewymienionych. W ten sposób Sąd zezwolił na uzupełniające stosowanie przepisów Kodeksu Cywilnego o umowie zlecenia do umowy mieszanej, nienazwanej, czyli zawierajacej postanowienia różnych typów umów (np. franszyza).
Zagadnienie to jest istotne dla branży i relacji pomiędzy importerem a dealerem samochodowym, jak również w wielu innych sprawach, w których silniejszy ekonomicznie przedsiębiorca narzuca warunki umowy przedsiębiorcy słabszemu (umowy adhezyjne). Wyrok może być kamieniem milowym na drodze do zapewnienia równowagi kontraktowej w relacjach b2b i zapobieżenia nadużywania silniejszej pozycji przez duże przedsiębiorstwa.
Orzeczenie jest nieprawomocne.